PKP-Jazda
Paul Theroux (ur. 10 kwietnia 1941 w Medford, Massachusetts), amerykański powieściopisarz, publicysta i podróżnik, pochodzenia francusko-włoskiego. Jest autorem prawie 30 powieści i kilkunastu książkowych reportaży, w tym relacji z podróży kolejowych. W 1973 roku przejechał pociągiem trasę z Londynu do Tokio. W Kolejnych dekadach jeszcze wielokrotnie odwiedzał Azję, m.in. Chiny. Podróżując koleją zwiedził także obie Ameryki. Obecnie mieszka na Hawajach.
"Theroux to pisarz znakomity, który rytmem i tempem swej prozy dowodzi, że jest obdarzony słuchem absolutnym. (...) Relacjonuje swą wyprawę przez pół globu - zabawnie, to znów lirycznie, w słońcu i w cieniu - i nie ma sobie równych na polu, które na nowo odkrył." - The Guardian
Książki przetłumaczone na język polski:
Wielki bazar kolejowy. Pociągiem przez Azję (The Great Railway Bazaar)
Rok pierwszego wydania: 1975 (polskie wydanie: 2010)
Wielki bazar kolejowy jest zapisem czteromiesięcznej podróży autora z Londynu do Tokio i z powrotem, którą odbył w całości pociągiem, a właściwie wieloma pociągami, w tym słynnym Orient Expresem i koleją transsyberyjską.
I to właśnie pociąg jest w pewnym sensie głównym bohaterem tej książki, pociąg rozumiany nie tylko jako środek lokomocji, ale także jako wynalazek szczególnie sprzyjający komunikacji. Długie godziny spędzone razem w przedziale sypialnym czy też spotkanie przy herbacie w wagonie restauracyjnym to niepowtarzalna okazja do kontaktu z drugim człowiekiem, czasem bardzo intensywnego, bo niemal z definicji skazanego na przygodność i nietrwałość.
W tej opowieści ważniejszy od wyliczania rozmaitych "atrakcji turystycznych" jest opis samego fenomenu podróżowania, który pozwala nam zobaczyć na własne oczy to, co odmienne i obce, doświadczyć zdziwienia i zachwytu nowością, a zarazem tęsknoty. Wszystko to sprawia, że książka Theroux wnosi w tradycyjną literaturę podróżniczą prawdziwy powiew świeżości. Opis podróży nie zamienia się tutaj w katalog informacji o odwiedzanych krajach, ich historii, krajobrazach i kulturze. Autor nie jest turystą, świadomie omija miejsca polecane w przewodnikach, wybiera raczej lokalne atrakcje i jest prawdziwym podróżnikiem - kimś, kto dostrzega sens raczej w byciu w drodze niż w docieraniu do celu.
Posłuchaj audiobooka >>
Stary Ekspres Patagoński. Pociągiem przez Ameryki (The Old Patagonian Express)
Rok pierwszego wydania: 1979 (polskie wydanie: 2012)
"Stary Ekspres Patagoński" opowiada o kolejnej wielkiej wyprawie kolejowej amerykańskiego mistrza podróżopisarstwa - tym razem przez obie Ameryki.
Poczynając od metra w Bostonie, Paul Theroux opisuje drogę ze skutego lodem stanu Massachusetts do jałowego płaskowyżu na najdalej na południe wysuniętym krańcu Argentyny. Trasa wiedzie przez malownicze miasta Ameryki Środkowej i starożytne miasto Inków Machu Picchu. Na przemian pocąc się w upale i drżąc z zimna, Theroux opisuje napotykanych ludzi. W Limón los styka go z nudziarzem, panem Thornberrym, w Buenos Aires autor czyta niewidomemu Jorge Luisowi Borgesowi. Napisany pięknym stylem, pełen błyskotliwych i dowcipnych spostrzeżeń Stary Ekspres Patagoński to wspaniała relacja z podróży "do ostatniej stacji".
Pociąg widmo do Gwiazdy Wschodu (Ghost Train to the Eastern)
Rok pierwszego wydania: 2008 (polskie wydanie: 2010)
Trzydzieści lat po napisaniu "Wielkiego bazaru kolejowego" Paul Theroux znów wyrusza pociągiem w podróż przez Bliski Wschód, Indie, Chiny, Japonię i Syberię.
Trzy dekady przyniosły w tym regionie niewyobrażalne zmiany. Rozpadł się Związek Radziecki, Indie dogoniły w rozwoju gospodarczym światową czołówkę, w Birmie zapanowała dyktatura. Paul Theroux wprawnym okiem rejestruje konsekwencje tych zmian i piórem doświadczonego pisarza maluje przed nami bogactwo i złożoność ciągle przeobrażającego się krajobrazu. Opisuje widoki, zapachy, smaki i dźwięki i nadal jest podróżnikiem nie tylko spostrzegawczym, ale i nieustraszonym. Podróżując tak jak miejscowi: dusznym pociągiem, rozklekotanym autobusem czy równie rozklekotaną taksówką, przeżywa przygody, które mogły się przytrafić tylko jemu - od literackich po całkiem przyziemne.
Książka oczekująca tłumaczenia na język polski:
Riding The Iron Rooster (Jazda na Żelaznym Kogucie. Pociągiem przez Chiny)
Rok pierwszego wydania: 1988
W "Jeździe na Żelaznym Kogucie" Paul Theroux zaprasza nas byśmy dołączyli się do jego kolejnej niezapomnianej podróży, we wspaniałym tradycyjnym stylu. Autor swoją odyseję zaczyna w Londynie. Jadąc pociągiem przez Europę i rozległe tereny azjatyckiej Rosji, dociera do Chin. Za pośrednictwem Theroux mamy okazję poznać osobliwości Kraju Środka i zamieszkujących go ludzi.
